De duistere kant van een cruise door Noorwegen maken
Het idee van een cruise is enorm geromantiseerd. Iedere dag ergens anders wakker worden, op je wenken bediend worden terwijl entertainment en eten overal om je heen zijn. Je krijgt alle hoogtepunten van een land te zien en hoeft daar niets voor te doen! Dat klinkt natuurlijk ook allemaal hartstikke mooi in de brochure, maar de realiteit van een cruise is heel anders. In dit artikel leer je over de duistere kant van deze industrie, zodat je beter kunt afwegen of een cruise door Noorwegen wel iets is dat bij jou past.
Massatoerisme in mini dorpjes
Besef je goed dat een cruiseschip een vorm van massatoerisme is. Je kent wellicht de prachtige plaatjes van het Noorse UNESCO werelderfgoed: Geirangerfjord. Het dorpje Geiranger ligt aan de mond van het schitterende, parelgroene fjord en is buitengewoon fotogeniek. In dit dromerige dorpje wonen slechts 250 mensen. In de zomer meren hier 140 tot 180 cruiseschepen aan die jaarlijks 700.000 toeristen uitladen om het dorpje als een tsunami te overspoelen. Op deze manier ervaar je niet het authentieke Noorwegen, maar ben je zelf het product.
Een bezoek aan Noorwegen per cruiseschip, draagt daarnaast nauwelijks bij aan het geluk en de welvaart van de Noren. Cruiseschepen creëren namelijk een vorm van zogenaamd hit and run toerisme. Uit talloze onderzoeken blijkt dat cruiseschiptoeristen bijna geen geld achterlaten op de plek die ze bezoeken. Ze komen aan, struinen rond en zijn vaak binnen een uur weer weg. Ze overnachten niet lokaal en eten aan boord van het cruiseschip, omdat “ze daar toch al voor betaald hebben”. Het gevolg daarvan is dat het enige dat je achterlaat vervuiling is.
3 dagen cruisen = 1 jaar vlees eten = 10.950 keer douchen
Even wat cijfers op een rijtje: In 2006 gingen er 15 miljoen mensen op cruise. In 2018 werd een recordaantal bezoekers aan boord verwelkomd, maar liefst 27,2 miljoen wereldwijd. Het CBS berekende dat een gemiddelde cruiseschippassagier zo’n 225kg CO2 per dag uitstoot. Dat is 10x zo vervuilend als een nachtje kamperen in een tent op een camping. Na drie dagen cruisen heb je net zoveel CO2-uitstoot veroorzaakt als wanneer je één jaar lang vlees zou eten.
Eén dag vlees eten staat gelijk aan een maand douchen. Drie dagen cruisen is dus even vervuilend als 10.950 keer douchen. Let that sink in for a while..
Hoe vervuilend is een cruiseschip?
Een cruiseschip draait op dieselmotoren of gasturbines, soms beiden. Ze verbranden vaak olie die 2000 keer meer zwaveldioxide bevat dan gewone diesel. Uit onderzoek van de Europese denktank Transport & Environment blijkt dat de 203 cruiseschepen die in 2017 door Europese wateren voeren, samen goed waren voor 62 kiloton aan zwaveldioxide (SOx*). 47 van deze 203 schepen waren verantwoordelijk voor meer dan de helft van deze 62 kiloton aan zwaveldioxide en waren daarmee 10x(!) zo vervuilend als ALLE 260 miljoen auto’s in Europa bij elkaar**.
In absolute cijfers worden Spanje, Italië en Griekenland het meest blootgesteld aan SOx-vervuiling van cruiseschepen, gevolgd door Frankrijk en Noorwegen. Hurtigruten, de bekende Noorse veerboot- en cruisemaatschappij, staat op nummer 8 en Norwegian Cruise Line op de 6e plek in de top 10 vervuilende bedrijven wat betreft SOx.
In veel kustplaatsen waar de schepen aanmeren zijn ze grootaandeelhouder van de totale uitgestoten hoeveelheid stikstofoxiden (NOx). In Denemarken, Griekenland en Malta zijn de cruiseschepen verantwoordelijk voor meer NOX-uitstoot dan alle auto’s in die landen.
Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat de CO2-uitstoot van een cruiseschip gelijk is aan die van 84.000 auto’s. De uitstoot van fijnstof is te vergelijken met die van een miljoen auto’s en de uitstoot van zwaveldioxide van één cruiseschip staat gelijk aan die van 376 miljoen auto’s.
* SOx is een belangrijke veroorzaker van longkanker en de bron van de zure regen die wij nu normaal vinden
** De SOx uitstoot van alle 260 miljoen auto’s in Europa was in 2017 3,2 kiloton.
Carnival Corporation als grootste vervuiler
Cruisemaatschappij Carnival Corporation komt het slechtste uit de test. Onder Carnival Corporation vallen Costa Cruises, P&O cruises, AIDA cruises, Princess Cruises en Cunard Line. Van de 203 eerder genoemde cruiseschepen, waren van de 20 meest vervuilende schepen, maarliefst zeven onderdeel van Carnival Corporation. De Carnival Legend vaart nog altijd door fjord-Noorwegen.
Ook aan boord van een cruiseschip breng je het er niet heel goed vanaf. De lucht aan boord van een cruiseschip is twee keer zo slecht als de luchtkwaliteit op het grootste kruispunt van Londen: Piccadilly Circus. De fijnstofdeeltjes aan boord (van de Oceane van P&O in dit voorbeeld) zijn 84000 per kubieke centimeter op het dek en 38400 in Piccadilly Circus.
Erbarmelijke arbeidsomstandigheden
Daarnaast zijn de arbeidsomstandigheden voor medewerkers op een cruiseschip vaak ondermaats. Cruisemaatschappijen registreren hun schepen vaak in landen waar ze minder (of geen) belasting hoeven te betalen en arbeidswetten kunnen ontduiken. Werknemers draaien daardoor vaak enorm lange dagen voor een minimaal salaris en zijn onderworpen aan een strikte hiërarchie die het salaris, arbeidscontracten en de leefomstandigheden aan boord bepaalt.
Maar er is hoop voor Noorwegen!
Noorwegen geeft inmiddels wel het goede voorbeeld door alvast maatregelen te nemen tegen de grootvervuilers. Deze regels zijn bepaald nadat onderzoek van het Noorse scheepvaartdirectoraat uitwees dat cruiseschepen met name in de zomer verantwoordelijk zijn voor grote uitstoothoeveelheden in de fjorden.
Sinds 1 maart 2019 gelden er gelukkig al nieuwe milieuregels voor cruiseschepen die Noorse fjorden aandoen. Schepen mogen onder andere geen afvalwater meer lozen of afval verbranden in fjorden die beschermd zijn als werelderfgoed. Dat zijn Nærøyfjord, Aurlandsfjord, Geirangerfjord, Sunnylvsfjorden en Tafjorden. Er wordt overwogen om de regels ook uit te breiden naar de andere fjorden.
Aan de uitstoot van zwaveldioxide en stikstofoxide worden hardere eisen gesteld en die regels zullen elk jaar strenger worden. Dat moet dan tot 2026 oplopen naar het ultieme doel: uitstootvrije fjorden. Het startschot is gegeven door de toegestane limieten van uitstoot per direct omlaag te halen. De gehele cruise-industrie is verplicht om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 40 procent te verminderen.
Toekomstmuziek voor de cruise-industrie
Gelukkig zijn er al een aantal bedrijven die het goede voorbeeld geven. Zo kun je nu al over het Nærøyfjord varen met een volledig elektrische boot. De “Future of the Fjords” is een veerboot van koolstofvezel met elektrische aandrijving en vaart dus geheel op batterijen. De energie komt van waterkrachtcentrales in de buurt. Het is een stukje duurder, maar er zijn geen dieseldampen, er is geen lawaai en vooral veel minder belasting van het milieu.
Ook Hurtigruten loopt voorop op het gebied van ‘groen’ varen. In 2019 is het schip MS Roald Amundsen te water gegaan en in 2020 zal MS Fridtjof Nansen volgen. Beide schepen worden aangedreven door een hybride accu en zijn daarmee de eerste ‘schone’ cruiseschepen ter wereld.
Wellicht wordt een cruise in de toekomst dus wel degelijk een goed idee om het wonderschone Noorwegen te gaan ervaren, maar op dit moment kun je toch echt beter de auto (of fiets) pakken.
Wat een verhaal, wat een inderdaad andere kijk op hoe je het kan beleven en voor de inwoners beleefd wordt!
Tis echt een eye opener……
Als je echt de natuur in Noorwegen wilt beleven en je bent aardig ter been, pak dan je rugzak, neem de trein en ga de bergen in. Schoonheid en serene rust, internationaal gezelschap in de berghutten en uiteindelijk totaal relaxed weer terugkeren naar huis. Het totaal tegenovergestelde van een cruise.
Regel je vakantie zelf, ga met eigen vervoer en je ziet zoveel meer, zeker als je er zelf ter plekke een hut regelt! Blijf er een paar nachten en ga overdag van daaruit de mooie omgeving, de bezienswaardigheden etc. bekijken. En als je dan weer verder gaat, kies dan niet voor de standaard routes (hoofdwegen) maar volg de plattelandsweggetjes en gun jezelf de tijd!